Zwart-wit fotografie één van de mooiste uitwerkingen op het gebied van fotografie. Ik pas het zelf ook veel toe, vooral bij reisportretten van oudere mensen. Vaak geeft het net een wat robuuste uitstraling, ook zie je veel meer details in een foto. Als je immers kleur verwijderd, dan leg je meer het accent op andere details en texturen in een foto.

Tijd om zwart-wit fotografie wat meer onder de loep te nemen, met deze 9 tips voor zwart-wit foto’s. Want als je deze tips gebruikt kom ook jij met de mooiste zwart-wit foto’s thuis!

zwart-wit fotografie 9 tips

Tip 1: Fotografeer in kleur

Op menig camera zit er een functie om meteen in zwart-wit te kunnen fotograferen. De camera kies dan voor jou de beste (en standaard) zwart-wit omzetting. Je verliest hiermee de controle, je hebt geen controle meer over contrast en de kleuren in de foto. Kies er dus voor om ‘gewoon’ te fotograferen in kleur en zet zelf je foto om naar zwart-wit.

Tip 2: Foto zwart-wit maken

Je kunt de foto in zwart-wit omzetten door gebruik te maken van een programma zoals Lightroom of Photoshop. Je kiest dan per kleur of deze donkerder of lichter moet worden. Zie foto hieronder welke knop/slider dit is:

zwart wit fotografie foto zwart wit maken
Je klikt hierbij zwart-wit aan en je kunt met de sliders dus de kleuren aanpassen. Wil je de specifieke kleur donkerder schuif dan de slider naar rechts of lichter schuif dan de slider naar links.

Heb je de kleuren aangepast naar donker of lichter en ben je tevreden over het resultaat, dan kun je altijd nog het contrast aanpassen. Hetgeen vaak bij een zwart-wit foto nog gedaan moet worden.

Door het toevoegen van juist meer of minder contrast, kun je het accent meer leggen op details, texturen en vormen.

zwart wit fotografie contrast
Als je gaat naar de standaard instellingen, kun je onder andere het contrast aanpassen.

Tip 3: Fotograaf in RAW

Het fotograferen in RAW is eigenlijk iets wat ik altijd zou aanraden. Nadat je een foto hebt gemaakt zorg het RAW-bestand ervoor dat de ‘ruwe’ informatie van de foto wordt opgeslagen. Er wordt dus meer informatie opgeslagen, waardoor je uiteindelijk veel meer kunt aanpassen in de foto. Een JPG-foto bevat veel minder informatie en je hebt dus minder informatie om aan te kunnen passen.

Fotografeer dus in RAW en maak het voor jezelf makkelijker om je foto om te zetten in zwart-wit nadien.

Tip 4: Zorg voor veel contrast

Zwart-wit fotografie komt het best tot zijn recht als er veel contrast is. Dus ga niet in de vroege ochtend op pad, want dan is het ochtendlicht nog zacht en laag in contrast, ga liever wat later op de dag op pad. Dan is het licht wat feller en je uiteindelijk dus meer contrast hebt.

Waarom is contrast dan zo belangrijk? Een vorm of detail van een onderwerp wordt het duidelijkst wanneer het een sterk contrast heeft in vergelijking met de rest van de omgeving. Denk bijvoorbeeld aan een donker onderwerp tegen een lichte achtergrond of andersom.

Bij een kleurenfoto zijn harde contrasten vaak niet mooi, echter bij een zwart-wit foto werkt het erg goed. Er is namelijk geen kleur dus je kunt ervoor zorgen dat je foto interessanter wordt, door onder andere gebruik te maken van contrast.

Wanneer je fotografeert en je wilt je foto later omzetten in zwart-wit let er dan op dat er voldoende contrast in de foto aanwezig is.  

zwart wit fotografie

Tip 5: Let op de vorm, texturen en patronen

Bij een zwart-wit foto ontbreekt de kleuren, waardoor vorm een belangrijke rol speelt in je foto. Wanneer er in de foto sterke vormen en lijnen zijn, zal je foto interessanter worden.   

Je oog wordt namelijk getrokken naar een bepaald focuspunt, je hebt immers geen afleidingen meer van kleuren. Zorg dus dat er in je foto een goede ‘vorm’ aanwezig is, zodat het oog van de kijker hiernaartoe wordt getrokken.

Tip 6: Let op texturen

Meer texturen in je foto, zal zorgen voor meer details. Je wordt als kijker niet afgeleid door de kleuren, maar je hebt enkel oog voor details. Portretten omzetten van oudere mensen naar een zwart-wit foto is een goede manier om meer aandacht te krijgen voor bijvoorbeeld de rimpels van je model.

Kijk maar naar de rimpels (texturen) van deze oude vrouw in de foto hieronder:

zwart wit fotografie oudere vrouw details
Deze foto heb ik genomen in Indonesië, tijdens onze rondreis. Afhankelijk is deze foto genomen in kleur. Het was niet mijn intentie om deze foto om te zetten naar zwart-wit. Uiteindelijk heb ik er voor gekozen om dit wel te doen, omdat de foto zo meer tot zijn recht komt. Vooral de texturen van het gezicht zijn goed zichtbaar, veel beter dan wanneer de foto in kleur zou zijn gelaten.
zwart wit fotografie kleuren versie van details
Oorspronkelijke kleuren versie van de foto. Je ziet dat doordat je de foto omzet naar zwart-wit, de foto veel meer details laat zien en beter tot zijn recht komt.

Tip 7: Let op patronen

Patronen, dus herhaling van bepaalde lijnen of vormen, maken je zwart-wit foto een stuk interessanter. Veelal is het handig om met deze patronen je gehele beeld te vullen, zodat je aandacht niet wordt weggetrokken door iets anders.

zwart wit fotografie patronen
Deze foto is genomen in het kader van mijn opleiding fotografie. De opdracht was om een foto te maken van patronen. Het is een bankje in Dordrecht. Als je goed kijkt zie je de tegels liggen. De foto is sterker in zwart-wit dan dat hij in kleur zou zijn.

Tip 8: Belichting

Een goed belichte foto is in de fotografie één van de belangrijkste dingen om ervoor te zorgen dat een foto lukt of juist niet. Zo is het ook niet anders voor een zwart-wit foto. Belichting heeft namelijk invloed op verschillende dingen zoals contrast, vormen, texturen, en details.

Belichting van opzij (ook wel zijlicht genoemd), zorgt vaak voor de dramatische zwart-wit foto’s, het accentueert de randen en vormen. Ook benadrukt het contrast tussen het lichtere en donkere gedeelte van een foto.

zwart wit fotografie parijs
Foto met belichting vanaf de zijkant (rechterkant), de schaduw valt precies op de muren aan de linkerzijde. Je ziet hierbij dat het contrast goed benadrukt wordt. Door de diepte in de foto

Tegenlicht kun je ook gebruiken voor een zwart-wit foto. Je kunt hierdoor zorgen voor interessante silhouetten.

zwart wit fotografie tegenlicht
Prachtige silhouetten van bladeren. Normaal zou dit een enorm saaie foto zijn, maar door dat je in het tegenlicht fotografeert wordt dit een interessante foto.

Tip 9: Onderwerpen

Zoals bij elke foto, maakt of kraakt het onderwerp het grootte gedeelte van je foto. Bij zwart-wit fotografie is dit niet anders. Kies een onderwerp die zich uitstekend leent voor een zwart-wit foto. Ik vind portretten een van de beste onderwerpen voor zwart-wit fotografie. Denk aan de foto die hierboven staat van de oudere vrouw. Hoe goed komen haar rimpels wel niet naar voren omdat de foto is omgezet naar een zwart-wit foto. Je wordt immers niet afgeleid door kleuren en het karakter van de persoon alsmede de expressies komen goed naar voren.

Architectuur vind ik een ander onderwerp die zich uitstekend leent voor zwart-wit fotografie. Je wordt niet afgeleid door kleur, maar je oog wordt getrokken naar de interessante vormen, lijnen en interessante texturen. Kijk goed om je heen en je zult verbaasd staan van de onderwerpen die zich goed

zwart wit fotografie brug architectuur perspectief
Een goed voorbeeld van het omzetten van een architectuur foto naar zwart-wit. Mooie lichtinval vanaf de zijkant, waardoor er veel contrast in de foto is. Tevens zorgen de vormen er voor dat je de foto ingezogen wordt. Niet alleen is het een pareltje, ook het verhaal achter de foto is er leuk.
zwart wit fotografie fotografietips
zwart wit fotografie fotografietips