Mostar onverwachts leuk, 16 ultieme tips

Update: 20-1-2020

Het televisie programma ‘We zijn er bijna’, bracht me enkele maanden geleden al in de sfeer van Mostar. Voor diegene die het programma niet kennen, het is een reisprogramma van omroep Max waarbij gepensioneerden in groepsverband met hun eigen caravan/kamper een aantal landen verkent. Dit keer was het de buurt aan de Balkan, hierbij werd ook het plaatsje Mostar aangedaan.  

Mostar is een pittoreske stad gelegen bij een rivier, ook bekend om zijn Stari Most. De sfeer, het klimaat het sprak me meteen aan. Toen wij onze trip plande naar Bosnië en Herzegovina, stond Mostar op de lijst om naar toe te gaan.

Mostar is heel anders dan de stad Sarajevo welke wij eerder bezochten. Maar ow wat heb ik genoten van Mostar, met een leuke binnenstad, druk bezocht door toeristen die een dagje zijn overgekomen vanuit Dubrovnik. Mostar heeft echter ook een schaduwzijde, want tijdens de oorlog is Mostar zwaar getroffen. 

In mijn reisblog neem ik je mee naar Mostar en ik geef je diverse tips.  Wij bezochten Mostar 4 dagen, dus ik beloof je ik heb de beste tips voor je.

Mostar

Mostar een stad gelegen in het Herzegovina gedeelte van Bosnië en Herzegovina, een stad die vooral bekend staat om zijn oude brug oftewel de Stari Most. Mostar werd in de 13^e eeuw gesticht ten tijde van de Ottomaanse rijk. Dit is nog duidelijk terug te zien als je in het centrum loopt, het lijkt wel alsof je in Turkije bent. Na de eerste wereldoorlog werd Mostar en de omgeving onderdeel van Joegoslavië. Toen het Joegoslavische rijk viel, brak er kort daarop, in 1992, de Bosnische oorlog uit. Ook Mostar kreeg het voor de kiezen.

Er braken hevige gevechten uit tussen Kroaten en moslims, als onderdeel van de Kroatische-Bosniakse oorlog. Door toedoen van deze oorlog werd de Stari Most verwoest. Gelukkig werd de brug weer herbouwd en in 2004 werd de brug heropend. Opnieuw een trekpleister voor het toerisme en een iconisch beeld van de stad.

Van Sarajevo naar Mostar

Vanuit Sarajevo is het ongeveer dik 2,5 uur rijden naar Mostar. Veelal reden we rechte stukken, we hadden we het stijgen en afdalen gelukkig achter ons gelaten. Want toen wij vanuit Tuzla naar Sarajevo reden, was het veelal heuvel op en af. Ik vond het erg mooi om door de gebergte te rijden, maar wel vermoeiend.  

Toen we in de buurt van Mostar kwamen, was het klimaat geheel anders, van de koelte van de bergen gingen we naar een mediterraan klimaat. Met veelal kale bergen, her en der wat groen, maar niet extreem veel, het leek alsof we in Griekenland waren.

Na ruim 2,5 uur rijden kwamen we aan bij onze accommodatie en konden we even alles uitstallen, om hierna een bezoek te brengen aan de beroemde brug van Mostar de Stari Most.

1 # Stari Most oude brug

Gebouwd in de Ottomaanse tijd, was het destijds al een iconisch beeld van de stad. Vanaf deze brug springen dappere mannen zo’n 15 meter naar beneden het water in. Want wie springt mag zichzelf een ‘echte’ man noemen. Begonnen vanuit een culturele traditie is dit inmiddels een goede manier om geld te verdienen aan de toeristen die maar al te graag de mannen van de brug af willen zien springen. Is er genoeg geld ontvangen? Zijn de toeristen enthousiast genoeg? Dan springt de springer van de brug af naar beneden, onder luid applaus.

Ik moet eerlijk zeggen dat ik diep respect heb voor deze waaghalzen, want het is een aardige duik en ze zijn totaal niet bang om over het randje van de brug te lopen.

Overigens mag niet iedereen van de brug springen, je moet echt wel geoefend zijn.

Uiteraard kun je de brug gewoon betreden, heb je eenmaal de brug overgestoken dan vind je aan de andere kant van de brug ook tal van toeristische winkels. Wees er op bedacht dat de brug vrij glad kan zijn. De stenen zijn versleten door al de voeten van de toeristen die hier over heen hebben gelopen. Op bepaalde stukken gleed ik bijna uit, ik greep me al snel vast aan de railing.

Een bezoek aan de brug is  een must als je in Mostar bent!

2 # War Photo Exhibiotion

Ook Mostar is tijdens de oorlog slachtoffer geworden van het geweld. De complete binnenstad is gedurende de oorlog verwoest en uiteindelijk weer wederopgebouwd. Ben jij benieuwd hoe deze stad er tijdens de oorlog bij stond, ga dan naar de War Photo Exhibition, waar 40 foto’s je het treurige verhaal vertellen van Mostar gedurende de oorlogsdagen.

3 # De Hammam in de oude stad

Heb jij altijd al iets willen leren over de Hammam cultuur? In de oude binnenstad staat een museum die jou hier alles over verteld. Verwacht niet veel van het museum, binnen 30 à 45 minuten. Wel is het gebouw waar de museum zich in bevindt erg imposant en mooi om te zien.  

4 # Koski Mehmed Pasha Mosque

De moskee staat symbool voor de Ottomaanse architectuur in Bosnië en Herzegovia. Deze moskee is er eentje van monumentale waarde, gebouwd in de jaren 1618/1619. Je kunt de moskee bezoeken en ook kun je naar het topje van de minaret klimmen. Dit schijnt wel erg smal te zijn, dus als je aanleg hebt tot claustrofobie, dan zou ik het je afraden. Kies je er voor om wel de tocht naar boven aan te gaan, dan schijnt het uitzicht geweldig te zijn. Wij hebben de minaret niet beklommen, ik ben niet zo dol op smalle ruimtes…

# 5 Bazaar van Mostar

Zoals in elk (toeristisch) plaats heeft ook Mostar een bazaar. De Stari Most brug is hierbij het middelpunt en aan weerszijde vind je een lange winkelstraat met diverse toeristische winkeltjes. In deze winkeltjes kun je diverse Turkse spulletjes kopen denk aan lantarens, kaarsenhouders, koffiesetjes en hookah’s. In het hoog seizoen zijn de winkels later open. Het doet heel sfeervol aan om door de winkelstraat te lopen over de kinderkopjes en de sfeer is er relaxed. Houd er wel rekening mee dat het hier overdags erg druk is met (dagjes) toeristen die Mostar komen bezoeken en veel souvenirs willen kopen.

# 6 Free walking tour

Wil jij Mostar verkennen met een ervaren gids en hier niks voor hoeven te betalen, behalve een tip? Ga dan mee met een gratis walking tour. Ik vind dit altijd een geweldige manier om de stad te verkennen, want wie kent de stad nu beter dan een local? Ook geeft het je een inzicht in de oorlog die zich heeft afgespeeld in Mostar. Bekijk hier de free walking tour.

# 7 Ontdek het oorlogsverleden van Mostar

Heb je het oude centrum van Mostar inmiddels gezien? Dan is het tijd om Mostar van een andere kant te ontdekken.  Buiten het oude centrum om zijn er nog vele restanten van de oorlog die je zeker moet hebben gezien. Ik neem je mee op een route buiten het oude centrum om.

# 8 Bulevar Revolucije

Begin je tocht op Bulevar Revolucije, de main street die de stad in tweeën verdeeld. Aan de ene kant van de stad wonen de Bosnische moslim en aan de andere kant de Kroatische christenen. Ik had het idee dat de inwoners van Mostar ook meer gescheiden leven dan het geval is in Sarajevo. In Sarajevo leven de inwoners door elkaar heen, in Mostar is dit zeker niet het geval. Blijkbaar wordt het dagelijks leven, als wel in de politiek gescheiden geleefd.

Toen ik over deze straat liep zag ik ook diverse oude gebouwen staan die ooit ten val zijn gekomen van beschietingen. Waar in Sarajevo veel gebouwen zijn opgeknapt, lijkt dit in Mostar niet (overal) het geval. Zal dit ook komen door een verdeling in de politiek? Interesse en geld gebrek om het op te knappen. Wie zal het zeggen? Voor jou als geïnteresseerde geeft het wel  ook goede kijk op hoe de stad beschadigd is door de oorlog.

Tijdens de oorlog was de Bulevar Revolucije tevens de frontlinie.  

# 9 Mostar sniper tower

Eén van de meest bizarre plekken in Mostar is de ‘sniper tower’. Gedurende de oorlog in Mostar werd deze toren (één van de hoogste plekken in Mostar) gebruikt door de snipers. In de bovenste lagen van het gebouw verscholen ze  zich, maar hadden goed zicht over de lagere gelegen delen van Mostar. Ideaal voor hun om op de inwoners van de stad te schieten, die bijvoorbeeld over de boulevard liepen.

Dit gebouw deed vroeger dienst als bank, maar is nu een urban exploration location en graffiti artwerk.  Op alle levels van het gebouw vind je verschillende graffiti kunstwerken.

Als je creatief bent denk ik dat je een manier vind om naar binnen te klimmen. Of het binnen in veilig is betwijfel ik erg. Je moet namelijk diverse trappen op lopen die geen trapleuningen hebben, ook is er geen muur waar je je aan vast kunt houden. Daarnaast ligt er binnen in veel glas, kortom genoeg uitdagingen om boven te komen. Zelf zijn wij niet naar binnen gegaan. Ik heb genoegen genomen met de vele foto’s die op internet rond circuleren.

We zijn niet binnen geweest, maar wel zijn we rondom de sniper tower gelopen. Wat een groot contrast tussen de schoonheid van de graffiti kunst en de vreselijkheden van de oorlog. Want ook hier vind je genoeg kogelgaten die tijdens de oorlog zijn veroorzaakt.

# 10 Street art

Ben je dol op street art? Dan heb je mazzel je vind er namelijk genoeg in Mostar. Vooral rondom de sniper tower en enkele aangrenzende straten vind je veel graffiti kunst. Prachtig!

# 11 Trvtka Milosa en Alekse Šantića

In deze straat zie je een groot contrast tussen nieuw gebouwde flats maar nog steeds oude flats die de nodige kogelgaten hebben. Deze straat maakte ooit deel uit van de frontlinie en dat is nog steeds goed te zien.

Terwijl wij vol bewondering keken naar een oude flat die de nodige kogelgaten bevatte, viel het mij op dat er ook nog mensen woonden in dit gebouw. Hun huizen waren zo goed mogelijk opgeknapt, voor de kogelgaten van het huis was hun was aan het drogen. Een heel apart beeld.

Terwijl wij verbaasd keken naar dit schouwspel, werden we nog hoofdschuddend door een plaatselijk bewoner aangesproken,  ze zei ‘Dit is wat mensen elkaar aandoen’. Tja veel beter had ik het zelf niet kunnen samenvatten.

Tijdens onze wandeling door deze straten kwamen we overigens geen andere toerist tegen, ook niet toen wij voor sniper tower stonden. Dit verbaasde me eerlijk gezegd wel. Blijkbaar is Mostar vooral bekendom om zijn gezellige binnenstad en snuffelwinkels. Niet veel later hoorde ik een toerist aan haar gids vragen of mensen veilig waren in de concentratiekampen. De gids reageerde verontwaardig : ‘off course not’! Wellicht dat het voor deze toerist een goed idee was om een bezoek te brengen aan het oorlogsmuseum ‘Musem of war and genocide victims’.

# 12 Oorlogsmuseum, museum of war and genocide victims

Langzaam liepen wij weer terug naar het centrum op weg naar de oorlogsmuseum van War and Genoicide Victims.

Een indrukwekkende museum die je de bittere wreedheid van de Bosnische oorlog laat zien. Aan de hand van persoonlijke verhalen en persoonlijke items komen de verhalen tot leven. Ook zijn er diverse films te zien, zo is er een film over Mostar gedurende de oorlog, je ziet onder andere hoe de stad veranderd is in een groot oorlogsgebied. Maar ook wordt er een film vertoond van Sarajevo gedurende de oorlog en hoe de inwoners hun dagelijks leven zo veel mogelijk ‘normaal’ leefden. Kinderen die ‘gewoon’ spelen op straat, mensen die een petroleum oven hebben waarmee de hele buurt brood op moest bakken. Hoe mensen naar hun werk gingen, maar op de terug weg naar huis soms moesten rennen voor hun leven om geen slachtoffer te worden van de snipers die op de loer lagen in de omringeden heuvels. Kortom een surreëel beeld tussen leven en overleven.

Ik vond het museum zeer educatief, zo wist ik bijvoorbeeld ook nooit dat er gedurende de oorlog in Bosnië ook concentratiekampen waren. Het was een schokkende ontdekking en ik voelde me een tikkeltje dom en naïef. Kortom ben je in Mostar bezoek dan zeker ook het oorlogsmuseum.

Gelukkig vind je in Mostar niet alleen maar kommer en kwel. Ik heb er zeker ook genoten en ontspannen. Het is een leuke stad. Ik zou je zeker aanraden om langer dan één dag in Mostar te blijven.

# 13 Bezoek Mostar langer dan één dag

Eigenlijk is het zonde om Mostar maar één dag aan te doen. Daarmee doe je Mostar te kort. Zo is er veel te zien niet enkel het historische centrum is leuk, ook buiten het oude centrum kun je veel ontdekken in Mostar. Ook is Mostar de perfecte basis om er op uit te trekken in de omgeving. We verbleven 4 nachten in Mostar. Het is hier heerlijk vertoeven, vooral ’s in de vroege ochtend of wat later op de dag als de meeste toeristen weer terug naar huis zijn.

# 14 Mijn tip voor een top verblijf in Mostar

In Mostar zijn er diverse plekken om te verblijven, zelf verbleven wij in Villa for You, voor slechts 30 euro per nacht hadden we een klein appartement, voorzien van 4 bedden, kitchenette en eigen badkamer. Tevens kon je gebruik maken van een gratis parkeerplaats, zeker gedurende het hoogseizoen een must, want anders kun je je auto bijna nergens kwijt.

In de ochtend maakten wij zelf ons ontbijt in de kitchenette, maar er was ook de mogelijkheid om voor 5 euro per persoon te ontbijten in het naast gelegen hotel.

Het appartement was schoon, receptie vriendelijk, er was een supermarkt om de hoek en op slechts 5 minuten loopafstand vanaf de Stari Most. We hebben een top verblijf gehad!

Wil jij meer lezen over Villa for You of direct reserveren? Ga dan naar deze website.

# 15 Lekkerste restaurants in Mostar

Voor het ontbijt en lunch haalden we veelal een broodje bij de supermarkt of de plaatselijke bakker. In de avond gingen we heerlijk uit eten. Ben je op zoek naar een leuke restaurant? Lees dan mijn tips over de 3 leukste restaurant in Mostar.

Restoran Harmonija

Wil je genieten van een mooi uitzicht op de stromende rivier, het gedeelte van de rivier die daadwerkelijk stroomt en niet naar riool ruikt? Ga dan hier eten. Het wordt niet omver gelopen door de massa toerisme. Dit komt omdat dit restaurant net een stukje verder lopen is vanaf het oude centrum. De meeste dagjes mensen strijken neer bij een restaurant in de buurt van de Stari Most. Helemaal niet erg, lekker rustig.

De prijs is zeer schappelijk, de bediening vriendelijk en het eten heerlijk. Kortom Restoran Harmonija staat zeker in onze top 3.

Restoran Hindin Han

Wil je de Bosnische keuken proeven of even wat anders (bijvoorbeeld een wienerschnitzel) dan moet je naar dit restaurant gaan. Vriendelijke bediening, goed bier en lekker eten. Je kunt hier prima zitten op het terras. De prijs en kwaliteitsverhouding zijn goed.

Restoran Hindin Han, is overigens totaal niet Indiaas, wellicht zou de naam dat vermoeden.

Sadrvan

Een erg toeristisch restaurant maar redelijk authentiek. Hier eet je de bekende Bosnische gerechten, prijs is redelijk. Als je hier wilt eten, reserveer dan van te voren of bereidt je er op voor dat je achter in de rij moet aansluiten. Het is hier namelijk altijd erg druk. Wil je dus liever relaxed eten zonder te veel drukte om je heen, skip dan vooral het restaurant Sadrvan.

# 16 Omgeving van Mostar

Mostar biedt behalve het oude centrum en de straten rondom het oude centrum een ideale start voor een dagje weg. Vanuit Mostar bezochten wij onder andere de Kravica watervallen, de Dervish House in Blagaj en Potjceri.

Kravica watervallen

In het zuiden van Bosnië en Herzegovina bevinden zich de Kravica watervallen, op slechts 1 uur rij afstand vanaf Mostar. Prima te bezoeken voor een dagje uit dus. Wij waren hier vrij vroeg in de ochtend en hebben hierdoor een groot gedeelte van het toerisme kunnen vermijden. Een uitgebreide blog over de Kravica watervallen volgt nog.

Bezoek de oude vliegtuig hangar

Op ongeveer 15 minuten rijden vanaf Mostar vind je deze ondergronds gelegen geheime vliegtuighanger van Tito. Naar het schijnt de communistische dictator tijdens het Yoegoslavische tijdperk, maar nog erg geliefd door iedereen.  In deze hangar vind je verschillende gangen waar vroeger gevechtsvliegtuigen stonden verstopt. Je kunt deze plek zelf bezoeken, maar ik zou je aanraden om de hangar te bezoeken met een gids. Zo en leer je meer, is het veilig en kom je op plekken waar je zelf niet over zou hebben gedacht.

Zelf zijn wij er niet langs gereden, maar het schijnt er gaaf te zijn.

Dervish house in Blagaj

Blagaj Tekija oftewel de Dervish is een huis wat gebouwd is langs de Duna rivier. Je moet je voorstellen dat een oude bouwwerk uitsteekt boven een felblauwe rivier. Een geweldig contrast en erg fotogeniek. Je kunt ook in het huis kijken, maar gebruik vooral je rijke fantasie want na een bezoekje aan het Dervish house is het mij nog steeds niet duidelijk hoe de mensen destijds hebben geleefd.  

Ik denk dat vooral het totaal plaatje er voor zorgt dat zoveel toeristen afreizen naar Blagaij. Je hebt hier overigens tal van gezellige restaurantjes die uitkijken op de Dervish house. Toch leuk voor een dagje weg.

Počitelj

Een historische nederzetting gelegen op 30 minuten afstand van de Dervish House in Blagaj. Een van de stops op het moment dat je een dag trip vanuit Mostar of andere delen van Kroatië plant. Een van de belangrijkste trekpleister hier is ‘de Hadzi-Alija moskee’.

Wil jij ook een dagtripje boeken naar bovengenoemde bezienswaardigheden maar dan zonder huurauto. Uiteraard kan dit ook, boek je trip via een goed bedrijf. Ik raad je Get Your Guide aan. Rond de 40 euro heb je dan een goed verzorgde dagtrip naar de bovenstaande bezienswaardigheden.

Meer weten over Bosnië?

• Tuzla, het begin van een wervelende tocht
• Sarajevo
• Kravica watervallen
• Roadtrip Bosnië